Lẩu Mắm và Rau

Lẩu mắm là món đặc trưng Nam Bộ. Mấy chục năm về trước (khi lẩu mắm còn ít dọn ăn trong cái lẩu & nồi lẩu cũng mới có 1 kiểu thông dụng gọi là cái cù lao) người ta hay gọi  món này là món Mắm và Rau, ngoài ra còn có món mắm kho cách nấu cũng tương tự như vậy nhưng đặc hơn dùng để ăn với cơm & rau sống. Món ăn này thích hợp cho những ngày tiết trời trở lạnh hoặc đổ mưa.

Tôi đã đi ăn thử hầu hết các quán lẩu mắm "có tiếng" ở Sài Gòn vậy mà chưa tìm được chỗ nào vừa ý. Quán ở Trần Huy Liệu thì quá ngọt, Cao thắng, HXH... thì nước lẩu không đặc trưng, ít vị mắm, mấy quán ngoài xa lộ Hà Nội thì không thơm, hơi mặn... Nên đành phải "muốn ăn thì lăn vô bếp" thôi!

Đặc trưng của món này là nước lẩu thật đậm đà, rau ăn kèm phải đa dạng mới ngon nên mọi người rất ít nấu tại nhà. Vừa ngại rau ăn kèm cần nhiều loại, mua nhiều thì dư mà ít quá thì không ai bán, ít loại rau thì lại ăn không "đã"... vừa ngại nồi mắm bay mùi. Ngày xưa nhà ai nấu món này thì cả xóm xuýt xoa: "thơm quá", chứ bây giờ sống trong chung cư cao cấp mà kho mắm thì "chít" với hàng xóm. Nhưng mà " cái khó ló cái khôn", ta vẫn có cách đóng cửa nấu lẩu mắm "tốc hành" vừa ít bay mùi vừa đỡ mắc công làm rau ... lát nữa sẽ chia sẻ với mọi người nha. Lẩu mắm muôn năm, muôn năm, muôn năm...he he...!


Cách nấu lẩu mắm truyền thống:
Nguyên liệu cho 4 người ăn:
- 200gr mắm cá sặc
- 200gr mắm cá linh
- 200gr thịt ba rọi thái mỏng. (có thể thay bằng 200gr heo quay chặt nhỏ)
- 300gr cá hú hoặc cá ba sa, cắt khúc.
- 200gr tôm, cắt bỏ râu, chân.
- 200gr mực, rửa sạch cắt miếng vừa ăn.
- 50 gr sả băm nhuyễn.
- Gia vị: ớt, tỏi, hành băm nhuyễn, 3 trái cà tím, đường, nước mắm, bột ngọt, tiêu.
- Các loại rau: đắng, bông súng, rau muống bào, bắp chuối bào, kèo nèo, giá, rau thơm, ngò gai, hành lá.

Cho mắm vào nồi hòa với 1 lít nước, nấu sôi lửa nhỏ cho đến khi mắm rã hết (đây là lúc "hương" mắm bay mùi mạnh nhất). Lọc lấy phần nước, bỏ xác mắm.

Luộc thịt ba chỉ, xắt lát, cho hành tím, tỏi băm nhuyễn vào chảo phi thơm, tiếp tục cho sả băm & ớt băm vào, đảo đều cho vàng rồi cho thịt ba chỉ vào xào cho đến khi thịt săn lại.

Đổ phần nước mắm vừa lọc sạch và nước thịt luộc vào nồi tiếp tục nấu, canh khoảng 3 lít là vừa, nếu thiếu châm thêm nước sôi. Cho thịt ba rọi vào nồi, đến khi nước sôi trở lại cho cá & cà tím vào nêm nếm cho vừa ăn. Tôm, mực có thể cho vào nồi nấu chung luôn cho thấm hoặc xếp ra đĩa, nhúng trực tiếp vào nước lẩu khi ăn.

Dọn ăn trong nồi lẩu, trên rắc hành & ngò gai xắt nhuyễn, thêm vài lát ớt cho đẹp. Rau ăn kèm lẩu mắm có thể để nguyên cọng nhúng vào nồi lẩu hoặc xắt nhỏ trộn ghém rồi chan nước lẩu mắm lên.

(Má tôi có cách trộn rau ghém ăn kèm rất ngon: các loại rau ăn kèm xắt nhỏ, bông súng, kèo nèo cắt khúc, trộn đều với giá, bắp chuối, thơm & khế chua xắt cọng, rắc thêm dừa non bào sợi lên trên. Màu xanh của rau, màu trắng của giá & dừa non, màu vàng của thơm, tím của bông súng làm dĩa rau đẹp như bức tranh, vừa nhìn đã thấy hấp dẫn. Cho ít rau vào chén, thêm 1 gắp bún, chan mắm vào, lua 1 cái rồi cầm trái ớt hiểm xanh lên cắn.... bạn sẽ hiểu câu người miền Tây hay nói: "ngon thần sầu" nghĩa là gì.)


Cách nấu lẩu mắm tốc hành & ít bay mùi:

Trong thời buổi mà hầu hết phụ nữ đều bị ép biến đổi gien thành Supperwoman cho xứng với khối lượng công việc trong nhà ngoài phố phải gánh hàng ngày thì 1 nồi lẩu mắm cho gia đình là cả 1 sự kiện "trọng đại & phức tạp". Nhưng không lo vì ta có thể ... ăn gian mà " không nói ra thì không ai biết" :-)

Chuẩn bị sẵn trong tủ lạnh 2 lạng heo quay chặt nhỏ, mấy khứa cá hú, sả ớt băm nhỏ.
Buổi chiều đi làm về ghé hàng bún mắm nào bạn thấy ngon ( tôi thường mua của 1 em gái ở chợ Nguyễn Văn Trỗi, chỉ bán buổi chiều, nước mắm ở đây nấu từ mắm sặt & mắm linh chứ không phải đầu mắm lóc hay mắm cá tạp như mấy chỗ khác) mua vài tô theo tiêu chuẩn 1 người/ 1 tô.
Không lấy bún (vì là cọng lớn), không thịt, chả, cá, chỉ lấy tôm & mực (hơi ít nhưng đủ phong phú rồi, chủ lực là cá & heo quay ở nhà), nhiều nước, nhiều rau, chanh + ớt hiểm xanh. Giá bây giờ là 25 ngàn/ tô đó. Ghé sạp bún mua thêm 1 kg bún nhỏ.

Về nhà dọn bàn ăn, cho nước mắm & cá, thịt, cà tím, sả ớt.... vào nồi lẩu, đậy nắp nấu. Trong lúc chờ nước sôi thì rửa lại rau, cho bún, rau ra dĩa, thêm chén nước mắm & xếp chanh ớt lên bàn nữa là xong. Từ lúc bước vào nhà đến lúc "Bớ bà con vô ăn lẩu mắm!" chỉ mất khoảng 30 phút. :-). Vì bỏ qua công đoạn nấu mắm & lọc mắm nên "mùi hương" cũng không quá đậm đà, lượng rau tương đối đầy đủ & phong phú. Bảo đảm mọi người sẽ trợn tròn mắt với nồi lẩu mắm tốc hành của bạn cho mà xem!